شنوایی سنجی
۰۵ تیر ۱۴۰۰

تعریف شنوایی سنجی

اندازه گیری میزان شنوایی با استفاده از دستگاه های مختلف سنجش شنوایی و یا سنجش توانایی و عملکرد شنوایی با استفاده از محرکهای مختلف ( تون – گفتار و ... )

به طور کلی تستهای شنوایی به دو دسته تقسیم می شوند .

1 – تستهای subjective یا ذهنی

تست های ذهنی

در این تستها نیاز به همکاری بیمار و جوابدهی می باشد و فرد باید توانایی ذهنی همکاری با آزمایش کننده را دارا باشد . مثل شنوایی سنجی با تون خالص ، آزمونهای گفتاری

2 – تستهای objcective یا عینی 

تست های عینی

در این آزمایشها ما نیاز به همکاری بیمار نداریم و پاسخهای شنوایی از طریق تکنیکهای مختلفی از بیمار گرفته می شود و از این طریق می توانیم سیستم شنوایی را بررسی کنیم این تستها بیشتر برای افرادی است که توانایی ذهنی پایینی دارند و در نوزادان و کودکان که توانایی همکاری آن ها کم می باشد انجام می شود از این آزمایشها می توان به oAE, ,ABR, ssR اشاره کرد .

انواع شنوایی سنجی ( subjective )

 شنوایی سنجی با تون خالص

شنوایی سنجی با تون خالص

شنوایی سنجی با گفتار 

شنوایی سنجی گفتار

شنوایی سنجی گفتاریا speech Audiometry به دو صورت در سطح آستانه شنوایی ( srt ) و بالاتر از آستانه ( sDs ) انجام می شود . 

شنوایی سنجی با تون خالص Pure tone Audiometry

تعیین آستانه شنوایی در فرکانسهای مختلف و یا اندازه گیری توانایی شنوایی شما در طیف وسیعی از فرکانسها در هر گوش به طور مستقل ، اختلالات شنوایی بر اثر علل مختلفی برای انسان رخ می دهد یکی از آزمایشهاتی که دارای حساسیت بالا برای بررسی این اختلالات می باشد شنوایی سنجی با تون خالص است که در نتیجه آن قالب ادیوگرام به مراجعه کننده تحویل داده می شود . در این آزمایش توسط شنوایی شناس و با استفاده از دستگاه ادیوگرام انجام می گردد آستانه شنوایی بر حسب دسی بل که واحد اندازه گیری شدت صوت است در فرکانسها مختلف ( 250 تا 8000 HZ ) با علائم قراردادی ثبت شده و نمودار شنوایی به دست می آید .

کلینیک سمعک اشراق با انجام انواع تست های شنوایی سنجی به افراد کم شنوا کمک میکند تا از میان انواع سمعک ها، سمعک با مشخصات مناسب را با بهترین قیمت سمعک دریافت کنند.

قبل از آزمایش شنوایی سنجی 

- کارشناس شنوایی ، گوش بیمار را معاینه می کند و باید مطمئن شود که گوش بیمار مسدود نشده باشد .
- آزمایش های مربوط به سیستم گوش میانی انجام می دهد ( AR, tymp ) تمپانومتری و رفکس اکوستیک
- بیمار را در مکانی ساکت ( اتاقک ادیومتری ) هدایت می کنیم تا آزمایش شنوایی سنجی را شروع کنیم .

روش انجام آزمایش 

بیمار بر روی صندلی داخل اتاقک شنوایی سنجی می نشیند و کارشناس شنوایی در مورد انجام آزمایش توضیحاتی را به بیمار می دهد . از بیمار می خواهد که هر موقع صدای بوق یا سوت ریز از هدفون می آید دست خود را بالا ببرد یا این دکمه را فشار بدهد و یا گفتن کلمه ( بله ) اطلاع دهد . و به بیمار می گوید که آزمایش را از کدام گوش شروع می کند و پس از آن هدفونها را بر روی گوش قرار می دهد قرار دادن هدفونها به صورت صحیح و استاندارد بسیار مهم می باشد . پس از قراردادن هدفونها بر روی گوش بیمار ، آزمایش را شروع می کنیم . مدت زمان آزمایش بستگی به همکاری بیمار دارد ابتدا از فرکانس 1 کیلوهرتز شروع می کنیم و فرکانس به فرکانس ، آستانه شنوایی بیمار ثبت می کنیم . و پس از آن آزمایش شنوایی از راه استخوانی ( BC ) را انجام می دهیم به این ترتیب که یک ارتعاش دهنده را پشت گوش بیمار قرار می دهیم و در فرکانسهای مختلف آستانه شنوایی از راه استخوانی را انجام می دهیم .
نکته
ما دو مسیر شنوایی را داریم : 1- مسیر هوایی یا Air conduction
2- مسیر استخوانی یا Bone conduction
در مسیر هوایی ما از طریق گوش خارجی و گوش میانی و گوش داخلی صدا را می شنویم اما در مسیر استخوانی از طریق ارتعاشات استخوانی صدا مستقیما به حلزون گوش داخلی می رسد .

ادیوگرام چیست ؟

ادیوگرام چیست

نمودار شنوایی شما را نشان می دهد که در فرکانسهای مختلف اندازه گیری شده و با اشکال قراردادی به هم وصل می شود در محور عمودی برگه ادیوگرام شدت صوت بر حسب دسی بل آمده و در قسمت افقی فرکانس های مختلف بین 250 هرتز تا 8000 هرتز ( 8000و4000و2000و1000و500و250 ) رسم شده است . معمولا گوش راست را با رنگ قرمز و دایره ( o ) و گوش چپ را با رنگ آبی و ( x ) نشان می دهند این علائم را با خطوط به هم وصل می کنند و نمودار کم شنوایی بیمار به دست می آید . علامت آزمایش BC یا انتقال استخوانی را با ( >) یا ( < ) به صورت آبی یا قرمز نشان می دهند . ثبت پاسخها بر اساس درستی 50 درصدی بیمار می باشد . یعنی اگر در 50 درصدا موارد پاسخها صحیح بود ، مورد قبول واقع شده و ثبت می گردد . 

ادیوگرام به ما نشان می دهد که :
- میزان کم شنوایی شما چه قدر است؟
- مشکل کم شنوایی شما چگونه است؟
- نوع کم شنوایی شما چیست؟

میزان کم شنوایی

میزان کم شنوایی

کم شنوایی 0 تا 25 دسی بل طبیعی
کم شنوایی 20 تا 40 دسی بل در حد خفیف
کم شنوایی 55 تا 40 دسی بل در حد متوسط
کم شنوایی 56 تا 70 دسی بل در حد متوسط روو به شدید
کم شنوایی 70 تا 90 دسی بل شدید
کم شنوایی 90 دسی بل به بالا عمیق

مشکلات ارتباطی بر اساس میزان کم شنوایی

 مشکلات ارتباطی بر اساس میزان کم شنوایی

کم شنوایی در حد خفیف

شنیدن صدای نرم و ریز مشکل دارد گفتگوها را در محیط آرام می شنود اما در محیطهای پر سرو صدا مشکل دارد.

کم شنوایی متوسط

در شنیدن مکالمه در محیطهای شلوغ بسیار مشکل دارد و در محیطهای ساکت مقداری مشکل دارد و باید از سمعک استفاده کند.

 کم شنوایی شدید

فقط با سمعک می تواند ارتباط برقرار کند باید با صدای بلند با فرد صحبت کرد.

 کم شنوایی عمیق

به طور کلی گفتار را درک نمی کند و صداهای بسیار بلند را نیز نمی شنود و حتما باید از سمعک استفاده کند .

نوع کم شنوایی

نوع کم شنوایی

1- کم شنوایی حسی عصبی

ساختار گوش داخلی یا عصب گوش بر اثر عوامل مختلف دچار اختلال می شود و غیر قابل برگشت می باشد . 

2- کم شنوایی انتقالی

ساختار انتقال صوت در گوش دچار اختلال می شود که شامل گوش خارجی و میانی و پرده گوش می باشد در بیشتر موارد با دارو و جراحی قابل برگشت می باشد .

3- کم شنوایی آمیخته ( mix )

ترکیبی از کم شنوایی انتقالی + حسی عصبی می باشد .

علل کم شنوایی حسی عصبی

- قرار گرفتن در معرض صداهای بلند
- عفونتهای ویروسی ( سرخک ، سرخچه ، مننژیت و ...)
- بیماریهای خود ایمنی
- داروهای سمیت گوش ( داروهایی که برای گوش مضر هستند )
- علل خانوادگی و ارثی
- ضربه به سر
- مشکلات حین زایمان
- بیماریهای دوران بارداری و ...

علل کم شنوایی انتقالی

- پارگی های پرده گوش بر اثر ضربه و عفونت
- عفونتهای گوش خارجی و میانی
- جرم گوش
- چسبندگی استخوان گوش میانی ( اتواسلکروزیس )
- اختلالات ناهنجاریهای مادر زادی گوش خارجی و میانی

مشکل شنوایی

بر اساس آستانه فرکانسهای مختلف ، ممکن است نمودار شنوایی شکلهای گوناگونی داشته باشد و نشان دهنده این است که در کدام ناحیه فرکانسی شنوایی بهتر یا بدتر می باشد .

اشکال کم شنوایی

اشکال کم شنوایی

صاف ( Flat ):

مقدار کم شنوایی در همه فرکانسها شبیه هم هستند و نمودار تقریبا مسطح می باشد .

شیب کند :

کم شنوایی در فرکانسهای بالا از فرکانسهای پایین بیشتر بوده اما شیب نمودار کم بوده است .

شیب تند :

کم شنوایی در فرکانسهای بالا بسیار بیشتر از فرکانس پایین می باشد و شیب نمودار زیاد است.

شیب معکوس :

کم شنوایی بیشتر در فرکانسهای پایین می باشد .

شیب به شکل کاسه :

در فرکانسهای میانی کم شنوایی بیشتر دیده می شود و در فرکانسهای بالا و پایین وضعیت شنوایی بهتر است .
ادیوگرام اطلاعات خوب و مفید در مورد میزان کم شنوایی ، شکل و نوع آن به ما می دهد و از روی آن می توان به میزان اثر گذاری علل کم شنوایی پی برد . همچنین برای درمان دارویی ، جراحی ، پیشگیری و توانبخشی ( تجویز سمعک ) کاربرد زیادی دارد .

شنوایی :

روشی است برای اندازه گیری توانایی تشخیص گفتار که در سطح آستانه و بالاتر از آستانه شنوایی سنجی گفتار این تست انجام می شود . یکی از ایراداتی که تست شنوایی با تون خالص دارد این است که مشکلات و اختلالات عصب شنوایی و سیستم شنوایی مرکزی را به ما نشان نمی دهد و اگر فردی با این مشکلات به کلینیک مراجعه کند تست شنوایی او ممکن است نرمال شود اما درتستهای گفتاری اختلالات او دیده شود . انجام این آزمایش بعد از شنوایی سنجی با تون خالص انجام می شود این تستهای گفتاری به همراه شنوایی سنجی با تون خالص در تعیین میزان و نوع کم شنوایی و کمک شایانی به ما می کند همچنین انجام این تست و همخوانی آن با تست شنوایی سنجی با تون خالص ، اطلاعات صحیحی در مورد و نحوه همکاری بیمار به ما می دهد نتایج تستهای گفتاری در افراد کم شنوا پیش آگهی خوبی در مورد سودمندی سمعکها برای این افراد می دهد . تستهای گفتاری در توانبخشی شنوایی به کمک ما می آید.
معمولا تستهای گفتاری در دو سطح انجام می شود.
1- در سطح آستانه شنوایی درک گفتار و بازشناسی کلمات SRT
2- در سطح بالای آستانه شنوایی ( سظح راحتی شنوایی ) و بررسی توانایی ارتباط فرد در سطح گفتار عادی و با استفاده از امتیاز بندی درک کلمات SDS
تست speech Recognition threshold SRT ( آستانه بازشناسی گفتار)
این تست که بعد از شنوایی سنجی با تون خالص انجام می شود کلمات دو سیلابی ( مادر . خواهر . وارث و ...) از طریق هدفون برای آزمایش شونده خوانده می شود و باید این کلمات تکرار شود . کمترین شدتی که در 50 % موارد کلمات در سیلابی تکرار می شود . آستانه بازشناسی گفتار گفته می شود مدت زمان این تست 5 تا 10 دقیقه می باشد
تست(sds) Speech discrimination scoresds امتیاز نمایر گفتار
این تست در سطح راحتی شنوایی و بالاتر از آستانه شنوایی انجام می شود سطح راحتی شنوایی ، همان سطح شنیدن عادی گفتار برای فرد می باشد 25 کلمه تک سیلابی برای فرد خوانده می شود که هر کلمه 4 امتیاز دارد تعداد کلمات درست را در 4 ضرب می کنیم و امتیاز تمایز گفتاری به دست می آید در افراد طبیعی معمولا امتیاز 100% می باشد ولی برای افراد کم شنوا ممکن است این امتیاز بالا یا پایین باشد . اگر امتیاز درک گفتار بالاتر از 88 % باشد و پیش آگهی خوبی برای استفاده از سمعک دارد اگر امتیاز درک گفتار پایین تر از 50 درصد باشد فرد کم شنوا ممکن است از سمعک سودمندی کمتری ببرد .

امتیاز دهید :
نظرات کاربران
ارسال نظر
user_name
متین ۱۰ آذر ۱۳۹۹
سلام. کم شنوایی های حسی قابل برگشت هستن؟
user
سمعک اشراق ۱۰ آذر ۱۳۹۹
سلام دوست عزیز. بستگی به نوع کم شنوایی دارند و برای نظر دقیق باید معاینه انجام شود.
user_name
باران ۱۰ آذر ۱۳۹۹
سلام. ممنون از توضیحات خوبتون.
user
سمعک اشراق ۱۰ آذر ۱۳۹۹
سلام دوست عزیز. ممنون از نظر مثبت شما