جرم گوش یا سرومن، ماده ای است که بدن ما برای تمیز و سالم نگه داشتن مجرای گوش تولید می کند.
جرم گوش با موارد زیر از گوش محافظت می کند:
1. به دام انداختن و جلوگیری از ورود گرد و غبار، باکتری ها و سایر میکروب ها و اشیاء کوچک و آسیب رسان به گوش
2. محافظت از پوست ظریف مجرای گوش در برابر تحریک شدن هنگام قرار گرفتن آب در کانال
در واقع جرم گوش ماده ای است زرد رنگ، قهوه ای یا قهوه ای سوخته که چرب بوده و دارای حالت چسبندگی که در بعضی از افراد به صورت خشک دیده می شود جرم گوش برای نرم نگهداشتن و حفظ سلامت مجرای گوش ضروری می باشد. جرم گوش دارای خاصیت اسیدیته می باشد که مانع از رشد قارچ و باکتری در مجرا شده و از زبری و خشکی جلوگیری می کند. جرم به طور طبیعی و خود به خود به سمت بیرون مجرای گوش حرکت کرده و از مجرای گوش خارج می شود بنابراین نیازی به دستکاری برای خارج کردن آن نیست البته در مواردی که ترشح جرم بیش از حد بوده به خصوص در افراد مستعد، موجب انسداد کاهش شنوایی می شود که در این صورت بیمار جهت شستشوی گوش و اقدامات لازم پزشکی به پزشک متخصص مراجعه می کند.
جرم گوش که به آن موم گوش یا واکس گوش هم گفته می شود به طور طبیعی توسط غدد سرومن ساز که در پوست کانال قرار دارند ترشح می شود و نقش محافظت کننده، نرم کننده و خاصیت ضد باکتریایی دارد. فقدان جرم ممکن است منجر به خشکی گوش و خارش می شود به طور طبیعی جرم گوش با سرعتی ثابت و کم در طول روز از طرف پرده گوش به سمت خارج حرکت می کند و از کانال گوش خارج می شود. جرم گوش در قسمت عمقی کانال گوش یعنی در نزدیکی پرده گوش تولید نمی شود بلکه درنیمه بیرونی کانال گوش ترشح و ساخته شده لذا وقتی گوش را معاینه می کنیم مشاهده می کنیم که جرم در نزدیکی پرده گوش قرار دارد این بدین معناست که بیمار سعی کرده با یک جسم خارجی یا گوش پاک کن جرم گوشش را خارج کند که مقداری از آن را خارج و مقداری دیگر را به داخل مجرای گوش و نزدیک پرده هدایت و انباشته کرده است.
پیشنهاد مطالعه:دلایل خارش گوش
دو نوع غده مختلف وجود دارند که جرم گوش را در یک سوم بیرونی مجرای گوش تولید می کنند. ترشحات این دو نوع غده(apocrine و sebaceous) همراه با سلول های مرده پوست و مو، ماده ای چسبنده ای به نام جرم گوش را تشکیل می دهند.
هنگامی که جرم گوش بیش از حد تولید می شود، جرم گوش یا سرومن می تواند به اندازه ای ایجاد شود که کانال را مسدود کند. اگر جرم کانال را به طور کامل مسدود کند می تواند باعث کم شنوایی شود.
اگر احساس پری درگوش داشته باشید، ممکن است دچار انسداد جرم گوش شده باشید، یا در صورت انسداد ممکن است احساس گرفتگی در گوش وجود داشته باشد. خارش، وزوز گوش (زنگ در گوش)، و گاهی اوقات سرگیجه نیز ممکن است از علائم/نشانه های جرم بیش از حد گوش باشد.
شکل ظاهری موم گوش از زرد روشن تا قهوه ای تیره متفاوت است. رنگ های تیره لزوماً نشان دهنده انسداد نمی باشد علائم تجمع جرم گوش شامل موارد زیر می باشد:
- احساس وزوز در گوش ها
- کاهش شنوایی ناگهانی که معمولاً موقتی است.
- احساس پری گوش
- درد گوش
تجمع جرم گوش بیش از حد ممکن است باعث ایجاد عفونت در گوشهای شما شود با مشاهده علائم زیر حتماً به پزشک خود مراجعه کنید.
- درد شدید در گوش ها
- عدم فروکش کردن درد
- ترشح از گوش
- تب
- سرفه کردن
- کاهش شنوایی طولانی و مداوم
- سرگیجه
- بوی بد گوش
توجه به این نکته مهم است که کاهش شنوایی، سرگیجه و درد گوش دلالیل زیادی دارد که در صورت تکرار، و طولانی شدن برای بررسی علل ایجاد آن حتماً به پزشک متخصص مراجعه نمایید تا معلوم شود علائم شما به دلیل جمع شدن بیش از حد جرم است یا بر اثر عوامل دیگری به وجود آمده است.
کسانی که از سمعک استفاده می کنند. بدن سمعک را به عنوان یک جسم خارجی شناسایی می‌کند و موم بیشتری تولید می‌کند تا آن را بیرون بزند. اما سمعک هر روز در کانال قرار می گیرد (یا باید باشد) و به عقب رانده می شود و در برخی مواقع ممکن است جرم به قسمتی از کانال که در آن از کانال خارج نمی شود، رانده شود.
استفاده از سواب‌های پنبه‌ای(گوش پاک کن) برای «تمیز کردن» کانال‌ها، غدد را تحریک می‌کند تا جرم بیشتری تولید کنند و جرم را بیش از حد به داخل کانال فشار می‌دهد و در واقع انسدادی را ایجاد می‌کند که فرد سعی می‌کرد از آن جلوگیری کند.
کودکان مانند بزرگسالان به طور طبیعی جرم گوش تولید می کنند گرچه ممکن است برداشتن آن وسوسه انگیز باشد اما انجام این کار در خانه ممکن است به گوش کودک آسیب برساند اگر مشکوک هستید که گوش کودک شما جرم تولید می کند یا مسدود شده بهتر است به متخصص اطفال مراجعه کنید و متخصص با معاینه گوش در صورت نیاز جرم را از گوش کودک خارج می کند . یکی از علائمی که ممکن است والدین متوجه تجمع جرم گوش در کودک شوند بازی کردن کودک با گوش یا چسباندن بعضی از اشیاء به آن می باشد.
در بیشتر مواقع انسداد گوش توسط جرم زمانی رخ می دهد که جرمهای تولید شده با استفاده از اشیاء مثل گوش پاک کن ، سنجاق و یا .... به سمت داخل حرکت داده می شود که به مرور زمان نزدیک پرده گوش انباشته و سفت می شود و در بعضی دیگر به علت استفاده از سمعک یا قالبهای ضدآب به صورت مداوم باعث تجمع جرم در گوش می شوند که برای برداشتن آن به پزشک باید مراجعه شود.
سایر عوامل تأثیر گذار در تجمع گوش شامل موارد ذیل می باشد:
- استفاده از قالبهای مختلف در گوش
- قرار گرفتن در معرض رطوبت و گرد و خاک
- وجود مجاری باریک گوش و مودار
- سن
- فعالیت بیش از حد غدد جرم ساز به صورت ژنتیک
هنگامی که جرم گوش بیش از حد تولید شود به نحوی که از خروج طبیعی آن از مجرای گوش جلوگیری شود، می تواند مجرای گوش را مسدود کند. بهتر است جرم گوش یا سرومن به طور طبیعی از کانال گوش خارج شود و فقط ورودی کانال گوش را با یک پارچه تمیز کنید.
اما گاهی اوقات به یک متخصص برای برداشتن سرومن از کانال گوش نیاز است. اگر جرم خیلی خشک باشد و برای مدت طولانی در کانال بوده باشد، می تواند به دیواره کانال بچسبد.
راه‌های ایمن برای تمیزکردن جرم گوش هرگز شامل شمع گوش یا چسباندن چیزهای خارجی در گوش (مانند درمان های خانگی) نمی‌شود. مجرای گوش می‌تواند دارای قسمت‌هایی در سر باشد که بسیار باریک و تنگ می‌شود. بسیاری از اوقات، زمانی که افراد سعی میکنند جرم گوش را تمیز کنند(مثل استفاده از گوش پاک کن) بیش از آنکه مفید باشد، جرم به عمق مجرا گوش هدایت میکنند که باعث انسداد بیشتر می شود.
چون جرم گوش به صورت طبیعی از داخل به بیرون گوش حرکت می کند توصیه می شود که فقط لاله گوش و قسمت ابتدایی مجرا با دستمال کاغذی تمییز شود و از دستکاری بی مورد پرهیز شود.
هر وقت که به صورت ناگهانی احساس پری گوش و کم شنوایی کردید (مخصوصاً بعد از حمام) یا احساس خارش و وزوز گوش و درد داشتید به پزشک مراجعه نمایید پزشک گوش شما را معاینه می کند) اگر تشخیص جرم فشرده در گوش را بدهد برای شما قطره گلیسیرین تجویز می کند شما باید طی چند روز و هر روز چند بار قطره را در گوش خود بچکانید تا جرم به خوبی مرطوب و جذب شود بعد از چند روز دوباره به پزشک مراجعه نمایید. پزشک به وسیله دستگاه ساکشن یا با استفاده از آب گوش شما را شستشو می دهد.
برای تمیز کردن و رفع انسداد جرم گوش شما باید به متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه نمایید.
• در کلینیک شنوایی سمعک اشراق با داشتن متخصصان شنوایی شناس و گوش، حلق و بینی بهترین خدمات را به شما ارائه میدهیم. شما میتوانید با تماس با شماره های زیر با تعیین وقت قبلی همه روزه از شنبه تا چهارشنبه به کلینیک ما مراجعه نمایید.
شماره تماس:
۷۷۷۳۳۵۵۸
0۹۱۹۸۳۷۵۰۸۵
انواع مختلفی از تمیزکردن وجود دارد. ابزارهایی مانند کورت و انبرک را می توان برای حذف سریع بیشتر جرم استفاده کرد، به خصوص اگر هنوز انسداد کامل رخ نداده باشد. می توان از ساکشن برای بیرون کشیدن جرم استفاده کرد و یا با شستشو جرم گوش را خارج کرد.
فقط از یک پارچه نرم و تمیز برای تمیز کردن بیرون گوش ها استفاده کنید، و مرتباً به یک متخصص شنوایی شناس مراجعه کنید و به جز محافظ شنوایی و سمعک چیزی داخل گوش نکنید!
اگر گوش های شما احساس پری یا گرفتگی دارند، ممکن است دچار انسداد جرم گوش شده باشید. یک متخصص شنوایی شناسی را در نزدیکی خود پیدا کنید تا به رفع گرفتگی شما کمک کند.
• در کلینیک شنوایی اشراق با داشتن متخصصان شنوایی شناس و گوش، حلق و بینی بهترین خدمات را به شما ارائه میدهیم. شما میتوانید با تماس با شماره های زیر با تعیین وقت قبلی همه روزه از شنبه تا چهارشنبه به کلینیک ما مراجعه نمایید.
شماره تماس:
۷۷۷۳۳۵۵۸
0۹۱۹۸۳۷۵۰۸۵
سوالات متداول
- آیا می توانیم جرم گوش را در خانه برداریم؟
خیر، ممکن است با برداشتن جرم گوش با استفاده از وسایل غیر پزشکی باعث صدمه به مجرا و پرده گوش شوید. توصیه می شود که به پزشک مراجعه نمایید.
- علائم تجمع جرم گوش چیست؟
احساس پری در گوش، خارش، صدای زنگ، ترشح و سرگیجه
- آیا تجمع جرم گوش باعث سر درد می شود؟
بله ممکن است در بعضی مواقع سر درد شما به علت جرم گوش باشد.
- آیا جرم گوش و یا در عدم تمیز کردن آن، باعث عفونت می شود؟
بله، چون جرم مجموعه ای از سلولهای مرده، گرد و خاک، و چربی در رطوبت است محیط مناسبی برای رشد باکتری و قارچ می باشد.
- آیا جرم گوش باعث کاهش عمر سمعک می شود؟
با توجه به اسیدیته بودن جرم گوش در صورت تمیز نکردن سمعک ها به صورت منظم و روزانه ، سمعک شما زودتر فرسوده و خراب می شود.
