درد گوش

درد گوش (ear pain)

درد گوش در کودکان بیشتر است و در بزرگسالان کمتر درد ممکن است در یک یا دو گوش باشد یا بیشتر اوقات درد در یک گوش را گزارش کرده اند درد گوش ممکن است نوسانی باشد و شبها بیشتر احساس می شود درد گوش می تواند به دلایل زیادی رخ دهد که بعضی از آنها اصلاً مربوط به گوش نمی باشد یکی از شایعترین دلایل درد گوش مخصوصاً در کودکان اختلال عملکرد شیپور استاش (بر اثر عفونتهای سیستم تنفس فوقانی) است که مسئول تهویه و مبادله بعداً بین گوش میانی و حلق می باشد این اختلال باعث می شود تهویه هوا و جا به جایی ترشحات به خوبی انجام نشود و در گوش فشار منفی و تجمع مایع ایجاد می شود که با عفونی شدن این مایع بر اثر باکتری، درد گوش آغاز می شود. اگر به عفونت گوش مبتلا شده اید ممکن است کاهش شنوایی موقتی به سراغ شما بیاید در کودکان یکی از علائم درد، دستکاری گوش توسط کودک و بی قراری می باشد. که جهت درمان باید به پزشک مراجعه نمایید.

علائم درد گوش در کودکان و بزرگسالان

درد گوش می تواند برای هر کسی آزاردهنده باشد، اما علائم آن در کودکان و بزرگسالان ممکن است متفاوت باشد. در اینجا به برخی از علائم شایع درد گوش اشاره می کنیم:

• کم شنوایی: کاهش شنوایی یا سختی در شنیدن صداها یکی از نشانه های اصلی مشکلات گوش است.
• تخلیه مایع از گوش: در صورت عفونت یا التهاب گوش میانی، ممکن است مایعی از گوش خارج شود.
•  مشکل در پاسخ دادن به صداها: کودکانی که درد گوش دارند، ممکن است واکنش کمی به صداها نشان دهند یا به طور کلی به صداها بی توجه باشند.

• تب: تب معمولاً نشانه ای از عفونت است که می تواند همراه با درد گوش مشاهده شود. 

• احساس پری در گوش: بسیاری از افراد، به خصوص در صورت عفونت گوش میانی، احساس پری و سنگینی در گوش خود دارند.

• مشکل در خوابیدن: درد گوش می تواند به خواب رفتن یا حفظ خواب برای کودکان و بزرگسالان دشوار شود.

• کشیدن گوش: کودکان به طور طبیعی ممکن است گوش خود را بکشانند یا لمس کنند تا از درد آن کاسته شود.

• بیش از حد گریه کردن: یکی از علائم رایج درد گوش در کودکان، گریه مداوم و بی وقفه است. 

• سر درد: گاهی اوقات درد گوش می تواند همراه با سردرد شدید باشد. 

• از دست رفتن اشتها: درد گوش می تواند باعث بی اشتهایی و مشکل در خوردن شود.

• از دست دادن تعادل: در برخی از مشکلات گوش، ممکن است فرد احساس عدم تعادل یا سرگیجه کند.

• در برخی موارد، کاهش شنوایی ناشی از عفونت یا پارگی پرده گوش ممکن است ماندگار باشد. در چنین شرایطی، استفاده از سمعک با تجویز پزشک می تواند کیفیت شنوایی و زندگی فرد را بهبود دهد.

دلایل شایع گوش درد

آسیب بر اثر ضربه، عفونت، تحریک گوش و یا دردهای ارجاعی از عوامل اصلی ابعاد درد در گوشها می باشد. دردهای ارجاعی دردی است که در جایی غیر از محل اصلی و از نزدیک گوش نشأت می گیرد اما در گوش احساس می شود مثل درد دندان و یا در فک و ... دلایل گوش درد می تواند موارد ذیل باشد.

 از شایعترین علل درد گوش

1. عفونت گوش خارجی (اوتیس اکسترنا): معمولاً به دلیل ورود آب (مثلاً هنگام شنا)، استفاده نادرست از گوش پاک کن یا تماس با اجسام خارجی ایجاد می شود.
2. عفونت گوش میانی (اوتیس مدیا): ناشی از ویروس ها یا باکتری هایی است که باعث تجمع ترشحات و التهاب در این ناحیه می شوند.
3. عفونت گوش داخلی (لابیرنتیت): اگر عفونت گوش میانی پیشرفت کند، ممکن است به گوش داخلی و حلزون گوش سرایت کرده و منجر به سرگیجه و اختلال در تعادل شود.

سایر دلایل گوش درد

• تغییرات ناگهانی فشار هوا (مثلاً هنگام پرواز یا غواصی)

• تجمع موم یا جرم گوش

• وجود جسم خارجی در مجرای گوش

• گلودرد یا عفونت گلو

• عفونت سینوس ها

• گیر افتادن آب در گوش پس از استحمام یا شنا

• سندروم مفصل گیجگاهی-فکی (TMJ)

• آرتروز در مفصل فک

• پوسیدگی دندان ها، به ویژه دندان های آسیاب

• اگزما یا التهاب پوستی در مجرای گوش

• نورالژی (درد عصبی) در ناحیه صورت یا سر

درمان گوش درد در خانه (روش های ساده و مؤثر)

اگر دچار گوش درد خفیف هستید و به پزشک دسترسی فوری ندارید، می توانید با رعایت چند نکته ساده در منزل، درد را کاهش دهید:

• از پارچه گرم یا کمپرس گرم استفاده کنید و آن را روی گوش بگذارید (حداکثر ۲۰ دقیقه).

• از خیس شدن گوش، به ویژه در زمان استحمام، خودداری کنید.

• برای کاهش فشار گوش، سعی کنید در حالت ایستاده یا نشسته بمانید و از دراز کشیدن طولانی مدت بپرهیزید.

• در صورت نیاز، با مشورت پزشک، از داروهای مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید.

• آدامس بجوید تا به تنظیم فشار داخل گوش (مخصوصاً در پرواز یا تغییر ارتفاع) کمک کند.

• در کودکان، شیر دادن هنگام گریه یا بلع می تواند به کاهش فشار و آرام سازی گوش کمک کند.

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر شما یا فرزندتان درد گوش به همراه تب 40 درجه یا بیشتر دارید و یا نوزاد شما تب 38 درجه را تجربه کرده است، همچنین اگر درد شدیدی دارید که به طور ناگهانی متوقف می شود و دوباره بر می گردد فوراً به پزشک مراجعه کنید.

علائم دیگری که نیاز به ویزیت پزشک دارد شامل :

•  درد گوش شدید
• سرگیجه
•  سردرد شدید
• تورم در اطراف گوش
• افتادگی عضلات صورت
•  خون یا چرک از گوش خارج شود

درمان پزشکی برای گوش درد

درمان گوش درد بسته به علت آن متفاوت است و معمولاً توسط پزشک متخصص گوش، حلق و بینی (ENT) تجویز می شود. در ادامه به روش های متداول درمان پزشکی گوش درد اشاره می کنیم:

1. درمان عفونت گوش

اگر گوش درد به دلیل عفونت گوش میانی یا خارجی باشد، پزشک معمولاً یکی از موارد زیر را تجویز می کند:

آنتی بیوتیک خوراکی یا قطره گوش آنتی بیوتیک

در موارد شدید، ترکیب هر دو برای کنترل بهتر عفونت

 نکته مهم: حتی در صورت بهبود علائم، نباید مصرف دارو را زودتر از پایان دوره ی تجویز شده قطع کنید. پایان کامل دوره دارویی ضروری است تا عفونت به طور کامل از بین برود و احتمال بازگشت یا مقاومت باکتریایی کاهش یابد.

2. درمان جرم گوش

اگر علت گوش درد، تجمع موم (جرم) در گوش باشد، پزشک معمولاً قطره نرم کننده گوش مانند گلیسیرین تجویز می کند. این قطره کمک می کند جرم نرم شود و پس از چند روز، شستشوی گوش به صورت ایمن در مطب انجام می گیرد.

3. درمان علل دیگر گوش درد

در صورتی که گوش درد ناشی از مشکلاتی مانند:

• آلرژی
• عفونت های سینوسی
• اختلال در مفصل فک (TMJ)

پزشک با توجه به تشخیص نهایی، درمان های متفاوتی از جمله داروهای ضدالتهاب، آنتی هیستامین، یا حتی فیزیوتراپی فک تجویز خواهد کرد.

راه های پیشگیری از گوش درد

پیشگیری از گوش درد، به ویژه در کودکان، نقش بسیار مهمی در کاهش ابتلا به عفونت های گوش و ناراحتی های مرتبط دارد. با رعایت چند نکته ساده می توان احتمال بروز گوش درد را تا حد زیادی کاهش داد.

نکات مهم برای جلوگیری از گوش درد:

•  از استعمال دخانیات خودداری کنید و کودکان را در معرض دود سیگار قرار ندهید. دود تنباکو می تواند زمینه ساز عفونت های مکرر گوش میانی باشد.
• از وارد کردن هرگونه جسم خارجی به داخل گوش (مانند گوش پاک کن، سنجاق، کلید و...) خودداری کنید.
• پس از شنا یا حمام، گوش ها را با حوله تمیز و نرم به خوبی خشک کنید تا از تجمع رطوبت و رشد باکتری جلوگیری شود.
• از عوامل آلرژی زا مانند گرد و غبار، موی حیوانات و قارچ ها دوری کنید. آلرژی ها می توانند موجب التهاب مجاری تنفسی و گوش میانی شوند.
• انجام واکسیناسیون منظم و به موقع کودکان، به ویژه واکسن هموفیلوس آنفلوآنزا نوع B و پنوموکوک، می تواند از بسیاری از عفونت های گوش جلوگیری کند.
• تغذیه نوزاد با شیر مادر در ۶ ماه اول زندگی، باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و خطر ابتلا به عفونت گوش را کاهش می دهد.
• از شیر دادن به کودک در حالت خوابیده خودداری کنید. این حالت می تواند باعث ورود شیر به شیپور استاش شده و زمینه ساز عفونت گوش شود.

بررسی درد گوش در کودکان

درد ناشی از عفونت گوش بیشتر در کودکان دیده می شود و طبق تحقیقات از هر شش کودک آمریکایی پنج نفر حداقل تا سومین سال تولد خود گوش درد را احساس می کنند که معمولاً ناشی از عفونت گوش می باشد. در حقیقت گوش درد یکی از رایج ترین علت مراجعه به پزشک می باشد. از عوامل اصلی ابعاد گوش درد در کودکان می توان به شکل آناتومی و فیزیولوژی لوله استاش، کامل نشدن سیستم ایمنی در کودکان، آلرژی و حساسیت ها می توان اشاره کرد.

سوالات متداول درباره درد گوش و پارگی پرده گوش

1. چه زمانی گوش درد نشانه ای از پارگی پرده گوش است؟

اگر گوش درد همراه با کاهش شنوایی ناگهانی، خروج چرک یا خون، یا صدای وزوز باشد، ممکن است نشانه پارگی پرده گوش باشد و باید به پزشک مراجعه کرد.

2. آیا گوش درد همیشه به دلیل عفونت گوش است؟

خیر، گوش درد می تواند دلایل غیرگوشی مانند دندان درد، فک، سینوزیت یا حتی آسیب عصبی داشته باشد.

3. آیا گوش درد در کودکان خطرناک تر از بزرگسالان است؟

بله، چون لوله استاش در کودکان کوتاه تر است و سریع تر دچار عفونت می شود. در نتیجه، گوش درد در کودکان باید جدی گرفته شود.

4. چه تفاوتی بین عفونت گوش میانی و خارجی وجود دارد؟

عفونت گوش خارجی معمولاً از رطوبت یا تماس با اشیاء خارجی ایجاد می شود، در حالی که عفونت گوش میانی اغلب ناشی از ویروس یا باکتری در مجرای تنفسی است.

5. آیا گوش درد می تواند بدون تب باشد؟

بله، گوش درد لزوماً با تب همراه نیست. مخصوصاً در مراحل اولیه یا در نوع غیرعفونی آن