شیپور استاش چیست؟

شیپور استاش چیست و  در کجا قرارداد ؟

شیپور استاش چیست ؟ این نام از آناتومیست معروف قرن شانزدهم ایتالیایی پارتولومئواستاچی گرفته شده است. در انسان گوش میانی معمولاً پر از هوا می باشد که با بیرون گوش و پشت پرده ارتباط ندارد در بعضی از مواقع ممکن است اختلاف فشار بین گوش خارجی و گوش میانی بیمار ایجاد شود. (مثل پرواز، غواصی، پایین آمدن از ارتفاع و...) از جهت آناتومی شیپور با لوله استاش بین گوش میانی و گلو (نازوفارنکس) قرار دارد در یک انسان بالغ طول آن تقریباً 35 میلی متر و قطر آن حدود 3 میلی متر می باشد.

کار شیپور استاش این است که با عمل بلع، خمیازه، یا سرفه باز می شود و تعادل هوا بین گوش میانی و فضای خارج گوش ایجاد می کند در کودکان لوله استاش کوتاه تر و افقی تر نسبت به بزرگسالان می باشد به همین خاطر استدلال می کنند که علت عفونت گوش میانی و یا التهاب آن، به علت آناتومی شیپور استاش در کودکان و اختلال در عملکرد آن می باشد اما گروهی دیگر مسائل ایمنی بدن، آلرژی و حساسیت را علت اصلی اختلال شیپور استاش و در نتیجه ایجاد عفونت و التهابهای گوش میانی در کودکان می دانند.

اختلال عملکرد لوله شیپور استاش گوش چیست؟

همان طور که گفته شد شیپور استاش گوش یک لوله کوچک است که فضای گلو را به گوش میانی وصل می کند. هنگام عطسه و سرفه ، خمیازه و بلع لوله استاش باز می شود و این باعث تعادل فشار هوا بین فضای خارج گوش میانی و گوش میانی می شود. اما اگر شیپور استاش باز نشود به آن اختلال عملکرد شیپور استاش گفته می شود. Estachain fub dysfunction (ETD)  عفونت شیپور استاش وقتی برای فرد اتفاق می افتد گوش بیمار در ابتدا کیپ می شود و صداها خفته مانند به گوش بیمار می رسد. همچنین یکی از علائم (ETD) گوش درد است که در بعضی از بیماران دیده می شود.

علائم (ETD) اختلال و عفونت شیپور استاش

زمانی که اختلال یا عفونت شیپور استاش ایجاد یکی از علائم زیر می تواند برای تشخیص آن بروز دهد:

• گوش شما ممکن است احساس پرشدگی داشته باشد.
• هنگام استفاده از تلفن همراه یا تلفن ممکن است احساس خفگی در شنیدن صداها داشته باشید.
• ممکن است با اختلال شیپور استاش وزوز گوش به سراغ شما بیاید
• ممکن است گاهی در تعادل خود مشکل داشته باشید.
• علائم ممکن است در هنگام تغییر ارتفاع بدتر شود.

چه عواملی باعث اختلال عملکرد لوله استاش می شود؟

اختلال عملکرد لوله یا شیپور استاش (Eustachian Tube Dysfunction - ETD) معمولاً زمانی رخ می دهد که این لوله باریک بین گوش میانی و حلق دچار التهاب یا انسداد شود. شایع ترین دلایل این اختلال شامل موارد زیر هستند:

1. التهاب ناشی از سرماخوردگی، آنفولانزا یا آلرژی

عفونت های ویروسی یا باکتریایی، سرماخوردگی، آنفلوآنزا و آلرژی های فصلی باعث تورم بافت های اطراف لوله استاش می شوند و عملکرد طبیعی آن را مختل می کنند.

2. کودکان

آناتومی متفاوت: لوله استاش در کودکان کوتاه تر، افقی تر و باریک تر است.

سیستم ایمنی ضعیف تر: کودکان نسبت به بزرگسالان بیشتر دچار سرماخوردگی، آلرژی و عفونت های گوش می شوند.

این دو عامل باعث می شوند مایعات در گوش میانی جمع شده و تخلیه نشوند، و در نتیجه کودک مستعد عفونت گوش میانی و اختلال عملکرد استاش شود.

3. سیگار کشیدن

نیکوتین و مواد سمی موجود در دود سیگار باعث می شوند مژک های ظریف داخل شیپور استاش از کار بیفتند. این مژک ها مسئول جابه جایی مخاط هستند، و با اختلال در عملکردشان، مخاط در گوش میانی جمع می شود و موجب گرفتگی گوش می شود.

4. اضافه وزن و چاقی مفرط

چربی اضافی اطراف لوله ها می تواند باعث فشار فیزیکی به شیپور استاش شده و در نتیجه عملکرد آن را دچار مشکل کند.

جدول 1: عوامل مؤثر در اختلال عملکرد شیپور استاش (ETD)

تست شیپور استاش و نحوه تشخیص اختلال عملکرد شیپور استاش

برای تشخیص اختلال عملکرد شیپور استاش (Eustachian Tube Dysfunction - ETD)، ابتدا باید به پزشک متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه کنید. پزشک با معاینه دقیق گوش، بینی و گلو، وضعیت اولیه را بررسی کرده و در صورت نیاز دارودرمانی را آغاز می کند.

 مراحل تشخیص دقیق تر اختلال لوله استاش

 1. تست تمپانومتری (Tympanometry):
این تست برای اندازه گیری فشار گوش میانی انجام می شود. اگر نتایج یکی از موارد زیر باشد، اختلال در عملکرد لوله استاش مطرح می شود:

فشار منفی در گوش میانی (مثلاً بیشتر از 100- دسی پاسکال)

نتیجه تست، تمپانومتری تایپ B باشد (نشان دهنده تجمع مایع یا اختلال تهویه)

 2. تست عملکرد شیپور استاش (ETFT):

اگر علائم بیماری مثل پری گوش ادامه داشته باشد اما تمپانومتری طبیعی باشد (Type A)، پزشک بیمار را برای تست ETFT به کلینیک شنوایی سنجی ارجاع می دهد.این تست بررسی می کند که آیا لوله استاش در زمان هایی مانند بلع یا خمیازه به درستی باز می شود یا خیر.

آیا می توان از اختلال عملکرد شیپور استاش پیشگیری کرد؟

با درمان علت اصلی انسداد و اختلال مثل سرماخوردگی و آنفولانزا و یا آلرژی و کم کردن وزن، سیگار کشیدن و سبک زندگی سالم تا حد زیادی می توان از این نوع اختلال پیشگیری نمود.

درمان اختلال عملکرد لوله استاش

معمولاً اختلال شیپور استاش با درمان علل اصلی آن معمولاً از بین می رود البته بعضی از افراد هستند که ممکن است بعد از درمان هنوز اختلالاتی در گوش داشته باشند به مراجعه کننده می توان توصیه کرد که از بلع یا خمیازه و آدامس استفاده کند و یا با نفس عمیق و دمیدم در بینی که با دست مسدود شده است به عملکرد شیپور استاش کمک کند. اگر فکر می کنید کودک شما دچار اختلال در عملکرد شیپور استاش است به او غذا بدهید و از پستانک هم می توانید استفاده کنید.

اگر این استراتژی ها به شما کمک نکرد پزشک ممکن است گزینه های دیگری را برای درمان انجام دهد. درمان می تواند شامل تجویز داروهای ضد احتقان برای کاهش تورم، و یا مصرف آنتی هیستامین و یا استفاده از اسپری های استروئیدی در بینی برای کاهش علائم آلرژی می باشد. در بعضی از بیماران که با روش های درمانی مشکلشان حل نشود (مخصوصاً کودکان) پزشک برای کمک به شیپور استاش و ایجاد تهویه مصنوعی و موقت، لوله های کوچکی را بر روی پرده گوش کودک قرار می دهد تا بدین وسیله تبادل هوا و خروج ترشحات راحت تر انجام شود.

سؤالات متداول درباره اختلال عملکرد شیپور استاش

1. احساس پری یا گرفتگی در گوش دارم که با خمیازه یا بلعیدن برطرف نمی شود. آیا این نشانه اختلالی است؟

بله، یکی از علائم رایج اختلال عملکرد شیپور استاش، احساس پری، فشار یا گرفتگی در گوش است که با تغییرات فشار (مانند خمیازه یا بلعیدن) بهبود نمی یابد. این لوله مسئول تهویه گوش میانی است و اگر عملکرد درستی نداشته باشد، فشار در گوش متعادل نمی شود.

2. کودکم دچار اختلال عملکرد شیپور استاش شده. آیا این به معنی عفونت گوش است؟

نه الزاماً. اختلال عملکرد شیپور استاش ممکن است باعث تجمع مایع در پشت پرده گوش شود و زمینه را برای عفونت گوش فراهم کند، اما خودش مستقیماً به معنی وجود عفونت نیست. البته اگر این اختلال طولانی شود، احتمال ابتلا به عفونت افزایش می یابد.

3. برای کمک به بهبود وضعیت فرزندم در خانه چه کارهایی می توانم انجام دهم؟

استفاده از بخور، تشویق کودک به جویدن آدامس (در صورت سن مناسب)، انجام مانور والسالوا (با راهنمایی پزشک)، مصرف داروهای ضدحساسیت یا ضداحتقان در صورت تجویز، و بالا نگه داشتن سر هنگام خواب می تواند مفید باشد.

4. در سفرهای هوایی یا هنگام تغییرات فشار، چطور از گرفتگی گوش جلوگیری کنم؟

جویدن آدامس، بلعیدن مکرر، استفاده از فیلتر فشار مخصوص گوش (earplanes)، یا انجام مانور والسالوا می تواند به کاهش فشار و پیشگیری از احساس گرفتگی کمک کند. در صورت حساسیت یا سرماخوردگی، مصرف داروهای ضداحتقان پیش از پرواز نیز توصیه می شود.

5. آیا آلرژی می تواند باعث اختلال عملکرد شیپور استاش شود؟

بله. حساسیت و آلرژی می توانند باعث التهاب مجاری تنفسی و تورم اطراف شیپور استاش شوند، که این موضوع عملکرد طبیعی آن را مختل می کند. کنترل آلرژی با دارو یا پرهیز از عوامل حساسیت زا می تواند به بهبود وضعیت کمک کند.

6. چه درمان هایی برای این اختلال وجود دارد؟

بسته به علت و شدت مشکل، درمان ممکن است شامل داروهای ضداحتقان، آنتی هیستامین، اسپری بینی کورتونی، تمرین های فشاری مانند مانور والسالوا، یا در موارد شدیدتر، قرار دادن لوله تهویه در گوش (grommet) باشد.

تنظیم سمعک در افرادی که کم شنوا بوده و دچار اختلال عملکرد شیپور استاش هستند.به دلیل این که اختلال شیپور استاش باعث کیپی گوش و احساس خفگی صدا می شود به این افراد توصیه می شود که به کلینیک شنوایی سنجی مراجعه نمایند تا تنظیمات جدیدی بر روی سمعکشان اعمال شود و این باعث می شود تا حد امکان اثر پری و سنگینی حاصل از اختلال شیپور استاش بر روی توانایی شنوایی مددجویان کاهش پیدا کند. اگر دچار این اختلال شدید و صداها را با سمعک به خوبی احساس نکردید حتماً به متخصصین شنوایی برای رفع این مشکل مراجعه کنید.